متخصص بیهوشی کیست؟
متخصص بیهوشی (Anesthesiologist) به پزشکی میگویند که به بیهوشی و فرایندهای مربوط به عمل جراحی می‌پردازد. نام کامل رشته بصورت بیهوشی، مراقبتهای ویژه و درد میباشد که امروزه دایره فعالیتهای یک متخصص بیهوشی علاوه بر انجام بیهوشی و بیحسی های داخل اتاق عمل ، شامل تلاش درمانی در بخش مراقبتهای ویژه ( آی سی یو) و کنترل دردهای حاد مانند درد بعد از عمل جراحی و کنترل دردهای مزمن همچون دردهای بیماریهای مفصلی و سرطانی است. برای انجام انواع اعمال جراحی و برخی درمان های دردآور لازم هست که ابتدا بیمار بی درد شود و این بی دردی در طول شغل و گاهی حتی پس از آن ادامه پیدا کند. وظیفه این شغل به عهده متخصص بیهوشی و دستیاران او است. متخصص بیهوشی پزشک متخصصی هستند که در ساماندهی درد، بیهوشی های جراحی، انواع بی حسی ها و مراقبت های ویژه توانایی دارد. او معمولا با وضعیت های اورژانسی و انجام عمل احیای قلبی و ریوی نیز سر و شغل دارد.
دستیاری در تخصص بیهوشی
به طور معمول، دوران دستیاری یک متخصص بیهوشی چهار سال هست که بعد از اتمام تحصیلات پزشکی عمومی به آموزش فعالیتهای مرتبط به بیهوشی می‌پردازد. در بریتانیا هم متخصص بیهوشی به پزشکی گفته می‌شود که جهت بیهوشی اموزش دیده باشد؛ اگرچه برخی از پروسیجرهای مرتبط با بیهوشی توسط دستیاران بیهوشی که به آن ها آنستتیک گفته می‌شود، تحت نظارت متخصصان بیهوشی انجام می‌شود. تخصص بیهوشی فوق تخصصهای متعددی از عبارت مراقبتهای ویژه، درد، بیهوشی جراحی قلب، بیهوشی جراحی اعصاب و بیهوشی اطفال دارد. متخصص بیهوشی یا Anesthesiologist مسئول بی‌درد کردن بیمار در اتاق عمل است. . مراقبت از کارکرد منظم دستگاه قلبی‌عروقی و تنفس بیمار در حین عمل جراحی، تزریق خون و دیگر فرآورده های خونی در حین جراحی و در چهره لزوم، انجام اقدامانی برای بی‌درد کردن بیمار بعد از جراحی و مراقبت از بیمار در آی‌سی‌یو (در صورتی که بعد از جراحی لازم به بستری شدن بیمار در آی‌سی‌یو باشد.) هم به عهده متخصص بیهوشی است. با این حال شغل وی محدود به این نشده و دامنه گسترده‌تری را در بر میگیرد.
کنترل درد‌هایی که به علت بیماری های صعب‌العلاج ایجاد شده و متخصصین رشته‌های دیگر نمیتوانند آن درد را به خوبی کنترل کنند. این بیماران با مراجعه به کلینیک‌های درد با استفاده از روش‌هایی که عمدتا بر اساس فلج کردن موضعی اعصاب انقال‌دهنده حس درد شغل میکنند با یاری متخصصین بیهوشی استفاده میکنند. مراقبت از بیماران بد حالی که در آی‌سی‌یو بستری شده‌اند. کنترل این بیماران از لحاظ دستگاه قلبی‌عروقی و تنفسی ایراد هست و بعضی از این بیماران لازم به دستگاه های تنفس مصنوعی و یا داروهای ممتاز دارند. احیا و مراقبت خیلی نزدیک و شدید از کسی که قلب وی از کارافتاده و در شرف مرگ است. به این عمل احیا یا Resuscitaton میگویند. وقتی در بیمارستان بیماری دچار ایست قلبی‌عروقی می شود متخصصین بیهوشی و دستیاران آن ها با صلاحیت ترین افرادی هستند که سریعا به یاری وی رفته و سعی در یاری به بیمار در ادامه بقا میکنند. در حین جراحی یک دستیار متخصص بیهوشی را یاری میکند که معمولا یک متخصص بیهوشی است. این دستیار از اول تا آخر عمل در کنار بیمار است. علائم حیاتی وی مانند ضربان قلب، نوار قلب، تنفس و فشار خون بیمار تحت کنترل دائمی وی است. تزریقات وریدی و یا تزریق سرم و خون بیمار را انجام میدهد. به دیگر پرسنل اطاق عمل یاری میکند تا بیمار در وضعیت مناسب بر روی تخت جراحی قرار گیرد و بعد از اتمام جراحی بیمار را تا اتاق ریکاوری همراهی کرده و به پرسنل آن قسمت تحویل میدهد.
ریکاوری در بیهوشی
در رابطه با بخش ریکاوری، باید مواردی را برای بیمار در نظر بگیریم . برای مثال آیا بیماری را که می خواهیم به بخش منتقل کنیم، بی‌درد است؟ آیا وضعیت قلب و عروق وی به شکلی است که بتواند استرس ناشی از جراحی را تحمل کند؟ خیلی پیش آمده بیمار را با موفقیت جراحی کردند و به بخش فرستادند و پس از دو روز فوت کرد. بنابراین احتمالاتی مانند فشارخون و میزان منظم بودم ریتم قلب حتماً باید مورد توجه قرار بگیرد. امروزه شغل متخصصان بیهوشی صرفاً این نیست که بیمار را از ریکاوری ترخیص کند، بلکه کنترل درد نیز با این دسته از متخصصان است. کنترل درد امروزه تنها به این چهره مطرح نمی‌شود که درد بیمار کنترل شود تا بیمار راحت باشد، بلکه از این جهت ارزش دارد که بیماری که درد ندارد، می‌تواند حرکت کند و به فعالیتهای روزانه خودش برسد. وقتی بیمار می‌تواند طریق برود، تنفس بهتری دارد، آمبولی نمی‌کند و به عفونت هم دچار نمی‌شود. در نتیجه دیگر ضروری نیست بیمار در تخت یا حتی بیمارستان بماند و سریع‌تر ترخیص می‌شود. جراحی و بیهوشی
پیش از جراحی، کلینیک‌های بیهوشی داریم که در آن بیمار را از لحاظ آمادگی برای جراحی در پیش رو، ویزیت می‌کنیم. بیماری که قرار هست جراحی شود، ابتدا به کلینیک بیهوشی مراجعه میکند و ما بر اساس سن، جنس، بیماری و وضعیت بیماریهای همراه مانند فشار خون، کم‌خونی، دیابت و مواردی شبیه به این، وی را چک می‌کنیم تا مطمئن شویم می‌تواند برای جراحی پیش رویش آمادگی لازم را دارد یا نه. بنابراین آزمایش‌هایی تجویز می‌کنیم، بیمار را معاینه می‌کنیم و گاه پیشنهاد می‌کنیم جراح، عمل را به تعویق بیندازد. برای مثال فردی برای جراحی زیبایی بینی مراجعه میکند و ما متوجه می‌شویم، تیروئید کم‌کار دارد. این روش وزارتخانه هست که تمام بیمارانی که قرار هست جراحی از پیش مشخص شده‌ای داشته باشند، حتماً پیش از جراحی توسط یک پزشک بیهوشی، ویزیت شوند. حال فرقی نمی‌کند جراحی کوچک و بی‌خطر باشد یا سنگین و ریسک‌پذیر. متخصص بیهوشی 5
- این جراحی‌ها بیهوشی و غیربیهوشی ندارند و بیماری که می‌خواهد وارد اتاق عمل شود، باید توسط متخصص مورد بازبینی قرار بگیرد، تنها استثنا در این موارد بیمار اورژانسی است. در مورد بیماری که همان لحظه به اورژانس آمده هست و قرار هست تحت جراحی قرار بگیرد، دیگر فرصتی برای پایش نیست و در همان حین جراحی کوشش می‌شود، اطلاعات مورد لازم برای جراحی دریافت شود و در اختیار تیم جراحی قرار بگیرد. این پایش در تمام بیمارستان‌ها، خصوصی و دولتی انجام می‌شود و در اعتباربخشی بیمارستانی نیز در نظر گرفته می‌شود. در گذشته اگر بیماری برای دیسک کمر خود می‌خواست اقدام کند و برای مثال قند و فشارخون هم داشت، باید از پزشک قلب و عروق و غدد خود نامه می‌گرفت که در دو مکان متفاوت بودند و دو ویزیت جداگانه تلقی می‌شدند. اما اکنون همه کارها در درمانگاه‌های بیهوشی توسط متخصص بیهوشی انجام میگیرد.
